30.6.11
თანამედროვე საზოგადოების თანამედროვე კომპლექსები
Approved by
დღეს ერთი ჩემი მეგობარი პატარა ეშმაკობაში გამოვიჭირე - „ფეისბუქზე“ დამალული იჯდა. იკითხავთ, მერე რა, დიდი ამბავიო?! არც არაფერი, ახლავე აგიხსნით მე რა მახალისებს. სხვათა შორის, რაზეც ახლა მოგიყვებით, მარტო მისი სენი არაა და ბოლო ხანებში ბევრს შევამჩნიე. ამ სოციალური ქსელის საქართველოში გაპოპულარულებასთან და მასში ჩვენი თანამემამულეების მოზღვავებასთან ერთად ბევრს იქ ჯდომა უტყდება: სადაც ყველაა, აბა, იქ მას რა უნდა?! თვითონ ხომ სხვებზე დაკავებული, სხვებზე განათლებული, სხვებზე დიდი მოთხონების მქონეა, სხვებზე მეტად შინარასიანი ცხოვრებითაც ცხოვრობს და ფართო მასებში ვერ გაერევა. არადა, „უფეისბუქოდაც“ („უსკაიპოდ“, „უტვიტეროდ“, „უმაისპეისოდ“, „უადნკლასნიკებოდ“...) რომ ვეღარ ძლებს? ასეთები, ალბათ აქაც ქედმაღლურად გამისწორებენ, „ადნაკლასნიკები“ კი არა, „ოდნოკლასნიკებიო“. არა ჩემო კარგო, თუ ფეისბუქი და არა ფასებოკი, მაშინ ადნაკლასნიკები და არა, ოდნოკლასნიკები! ჰოდა, ხომ იცით სადაც გტკივა, ყველაზე მეტი იმაზე გელაპარაკებაო და ჩვენზე, უბრალო მოკვდავებზე, მაღლა მდგომნი დანარჩენებს მსგავსი ქსელებით სარგებლობისთვის დაგვცინიან. მაგრამ თვითონაც ამ საყოველთაო ორომტრიალის ნაწილი რომ არიან? ამიტომ, რა ქნან და ვითომ ჩვენთვის დახედვის მოტივით შიგადაშიგ „იჭყიტებიან“ ხოლმე. განსაკუთრებულად სამარცხვინოდ „ფერმის“ თამში ითვლება. „გამოსულები“, უკაცრავად, ფეისბუქელი „აზნაურები“ თოხვნას არ კადრულობენ და თუ საერთოდ ითამაშეს, მხოლოდ „მაფიას“ ეტანებიან.
გითამაშიათ? აქვე გეტყვით, ჩემი სუპერფერმაც მაქვს და მაფიაშიც სოლიდურ „თანამდებობას“ მივაღწიე. ფერმაში მოძრავი ძროხა და ცხვარი მაინც ხატია, მაფიაში კი მხოლოდ წერილობით დავალებებს გაძლევენ და მთელი თამაში წარწერებიანი შავი ეკრანის გარდა ვერაფერს ხედავ! სამაგიეროდ, სახელი აქვს პრესტიჟული! მე „ფეისბუქში“ „ფერმას“, „მაფიას“, „სითივილს“, „აკვარიუმს“, „ჰეფი აილანდს“ და კაცმა არ იცის, მონაცვლეობით რას არ ვთამაშობ! და იმიტომ კი არა, რომ საქმე არ მაქვს - აუდიო წიგნების სმენა მიყვარს და სანამ ვუსმენ, უაზროდ ჯდომის და კედლის (სახლის, ფეისბუქის არა) თვალიერების ნაცვლად, ხან ფერმას ვალაგებ და ხანაც ბანდიტებს დავსდევ. სასირცხვილოს ან დასამალს ვერაფერს ვხედავ. ვისაც როგორ უნდა, ისე ერთობა. გამწარებული რომ თამაშობენ და არაფერს არ აქვეყნებენ, არიქა, ვინმემ არ გაგვიგოსო, მასეთებიც ხომ იცით? მე ბევრი. ისევ და ისევ ამ ყბადაღებულმა „ფერმამ“ რამდენს მოსჭრა თავი - ადრე ნაცნობის ფერმაში ძალით რომ გეპატიჟებოდა?!
მოკლედ, თამაშებს შევეშვათ და ისევ „ფეისბუქის“ ჩიგვებში გასუსულ ჩემს ნაცნობზე გავაგრძელებ. „სკაიპში“ რომ „ოფლაინ“ ანუ უჩინარი რეჟიმი გაქვს ჩართული, ამას თავისი ახსნა აქვს: 1. არ გინდა რომ შეგაწუხონ; 2. რაღაც მიზეზით ვიღაცას (ნაჩხუბარ შეყვარეულს, აბეზარ დაქალს, უფროსობას...) ემალები, მაგრამ გაინტერესებს ქსელში ვინ ზის. თუმცა, „ონლაინზე“ დაყენებულ სტატუსზე: „ნუ დამელაპარაკებით, არ მცალია!“-ზე აქაც ბევრს ვიცინი. „ოფლაინში“ ან „დაკავებულის“ რეჟიმში გადადი შე დალოცვილო, ან სულ გამორთე. ბოლოს და ბოლოს, რომ დაგელაპარაკები ხმას ნუ გამცემ! აი, „ფეისბუქს“ კი ერთი თავისებურება აქვს, ჩატს გამორთავ თუ არა, ვეღარავის ხედავ. ანუ, არ იცი ვინ არის ხაზზე, ვერავინ გიკავშირდება და ვერც შენ უკავშირდები ვინმეს. თუ არ თამაშობ, თუ არ ჩატაობ, თუ იმალები და არაფერს პოსტავ, რა ჯანდაბა გინდა „ფეისბუქში“? გამოდის რომ, კამპუჩიის აგენტივით ჩასაფრებული ზიხარ და ელოდები ვინ რას დაპოსტავს იმის გასაგებად რომ გაიგო ვინ ზის და ვინ არა?! და ეს ყველაფერი იმისთვის რომ „ფეისბუქში“ მსხდომებმა ჩავთვალოთ, რომ თქვენს ცხოვრებაში რამე ჩვენსაზე უფრო მნიშვნელოვანი და საინტერესო ხდება?! სახლში (სამსახურში, კომპიუტერთან...) არ ხართ და რაღაც სხვა, უფრო აზრიანით ხართ დაკავებული? მე მაგალითად (რა თქმა უნდა სწორი საქციელის იდეალი არ ვარ), „ფეისბუქს“ დილით ვრთავ და ასე ვტოვებ. მერე სახლსაც ვალაგებ, ტელევიზორსაც ვუყურებ, წიგნსაც ვკითხულობ, სტუმრებსაც ვღებულობ. კომპიურეტთან მიბმული კი არ ვარ? და მემგონი ყველა ასეა... სახლიდან თუ არ გავედი სულ ჩართული მაქვს. თუ დაიწკაპუნებს, იმის სანახავადაც მივდივარ, ვინ შემომაკითხა და ასე მეგობრების ამბავსაც ვგებულობ და მსოფლიო პოლიტიკის თუ ეკონომიკის სიახლეებსაც.
სოციალურ ქსელებში გავრცელებულ უაზრო პოსტებთან დაკავშირებით ერთმა ცნობილმა ფსიქოლოგმა თქვა: „ადამიანი თავის შესახებ დაწვრილებით ინფორმაციას იმის იმედით პოსტავს, რომ მისი ამბავი მსოფლიოში ერთ ადამიანს მაინც აინტერესებსო“. „ფესიბუქზე“ არდამოკიდებულების დემონსტრირების კომპლექსსაც დაახლოებით იგივე საფუძველი აქვს. ახლავე აგიხსნით როგორ. რამდენ საათს ვატარებთ ჩატში, ჩვენს გარდა ვერავინ ამჩნევს და თუ ამჩნევს, ე.ი. ისიც ჩვენსავით იქ ზის და კი შეამჩნია მაგრამ, სულ არ ადარდებს. ანუ, ფეისბუქზე ჩვენი „შეჯდომა“, მხოლოდ ჩვენ გაწუხებს და არ ვზივარო, იმიტომ ვამტკიცევთ, რომ გვგონია, ვიღაც მაინც არის ჩვენით დაინტერესებული და ჩვენს სადმე ყოფნა-არყოფნას ასე აქტიურად აღრიცხავს. ასეთი ადამიანი მართლა თუ არსებობს (რაშიც ეჭვი მეპარება. აბა, თვითონ გაიხსენეთ თქვენი აურაცხელი მეგობრებიდან ვინმეს გრაფიკი თუ იცით), აქ ორი ვარიანტია: ან მოყვარეა და ჩვენი იქ ყოფნა უხარია, ან მტერი და მაგიტომ გვითვალთვალებს. ნებისმიერ შემთხვევაში, დამალვით არაფერი იცვლება. თუ „გეფეისბუქებათ“ იჯექით მშვიდად და აკეთეთ რაც გინდათ, დამიჯერეთ, სირცხვილი, ცალთვალშემოპარულს რომ გამოგიჭერენ ეგ უფროა.
სოციალური ქსელებიც დაახლოებით ყბადაღებული ტელესერიალებივითაა, ყველა რომ უყურებს და სხვებს კი დასცინიან. თან ყველა დარწმუნებულია, რომ მისი არჩეული სერიალი სხვებისგან გამოირჩევა: უფრო ჭკვიანურია, უკეთესადაა გადაღებული, საინტერსო შინაარსი აქვს და ა.შ... ეს სამარცხვინო ჩვევაც მაქვს, სერიალები დროის გაყვანის საუკეთესო საშუალებად მიმაჩნია და „Criminal Minds“-ის, „Num3rs“-ის, „CSI“-ს ბოლო სერიებს ჩასაფრებული ველოდები. ყველაფერს თავისი ადგილი და დრო აქვს. ერთხელ, ჩემი მეგობრის დაბადების დღეზე დაახლოებით 40 კაცი შევიკრიბეთ და ამდენი ხალხის გნიასში განსაკუთრებულად რომანტიული განწყობის შესაქმნელად, ერთმა სხვებზე უფრო „ინტელიგენტმა“ ოჯახთან დაახლოებულმა პირმა კლასიკური მუსიკის განსაკუთრებულად მინორული და ტრაგიკული ნიმუში ჩართო. მახსოვს, მასპინძლის მამა, ოპერის კამერული ორკესტრის წევრი შემოვიდა და გაოცებულმა იკითხა: „ეს საპანაშვიდო მუსიკა რად გინდათო“? ასეა, ჩემო კარგო, ყოველთვის ფაზბინდერის, ბუნუელისა და ტარკოვსკის ფილმების ყურების ხასიათზე თუ ხარ, სასწრაფოდ ფსიქოთერაპევტს უნდა მიმართო - რაღაც გიჭირს!
საუკეთესო სურვილებით, თქვენი მერი პოპინსი
