28.6.11
მწვანე ფერის ბოსტნეული
Approved by |
| ციკორი |
ჩვენში არსებობს მტკიცე და მცდარი აზრი, რომ ნებისმიერი ჯიშის სალათის ფურცლების შემცველი კერძის მირთმევა თუ განიზრახე, უეჭველი ან „დიეტობ“ ანდა საეჭვ, მაგრამ მოდური ჯანსაღი ცხოვრების სტილის მიმდევარი ხარ. თავად სალათის ფოთლების მთავარი მისია კი სუფრაზე გამოტანილი გიჭის ხორცის ქვეშ დაფენა და კერძის გალამაზებაა. მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის მენიუში ფოთლოვანი კულტურები საუკუნეებს ითვლის. მწვანე ბოსტნეული 3 კატეგორია არსებობს: ფოთლიანი, ნახევართავიანი, თავიანი და ღეროიანი.
 |
| წყლის კრესი |
სანამ უცხო “ხილზე“ ვისაუბრებდი, მინდა ჩვენი წიწმატი გავიხსენო, რომელი გარდა იმისა, რომ ასე ლამაზად ჟღერადი სახელის Lepidius sativum L-ს მატარებელია, კრეს-სალათად ითვლება და კომბოსტოების ოჯახის წევრია. ყველა კრესი განკუთვნილია თერმული დამუშავების გარეშე მისართმევად და წიწმატის გარდა, არცერთ მათგანს არ ერგო პატივი ქართული მამაპაპური სუფრის შემადგენელ ნაწილი გამხდარიყო. არსებობს კრეს-სალათის კიდევ ერთი ევროპელი „ნათესავი“, მას წყლის კრესის სახელით მოიხსენიებენ. წიწმატის ფონზე ჯუჯაა, 2-3 უპატარესი ფოთლით, რომელსაც ცელულოიდის ან ბამბის „ნიადაგზე“ზრდიან და ხუთიოდე სანტიმეტრის სიმაღლის მიღწევისას მაკრატლით კრეჭენ. მერე კი სალათების და კერძების მოსართავად იყენებენ ან მათთვის პიკანტური სიმწრის მისაცემად - „ბღუჯად“ ამატებენ.
 |
| აისბერგი |
ფოთლიანი სალათებიდან ყველანი რომ ვცნობთ და სალათის ფოთლებს რომ ვეძახით - ლატუკია. ბოლო 10 წლის მანძილზე რა არ გავაქართულეთ - მათ შორის, ფეიხოა და კივი, მაგრამ ლატუკის ერთ სახეობას ვერ ავცდით. და რამდენია ასეთივე ყინვაგამძლე, ადვილად მოსაყვანი და სასარგებლო?! მაგალითად, სალათი აისბერგი - ხრაშუნა ფოთლებით, ლატუზე ბევრად გემრიელი. მის ტრანსპორტირებისას ყინულის ნაფშვენს აყრიან, რისთვისაც ამერიკელმა ფერმერებმა მას Ice Salad ანუ ყინულის სალათი უწოდეს.
 |
| რომენი |
სალათი რომენი, როგორც ამტკიცებენ - ცნობილი სალათებიდან უხუცესი ყოფილა, რომელსაც საუკუნეების წინ რინაელები წამლად იყენებდნენ, დღეს კი მას „ცეზარის“ სალათისთვის ანაკუწებენ ისე მიირთმევენ.
 |
| რუკოლა |
როკეტ-სალათი, რუკოლა, არუგულა, ერუკა, ინდაუ - რას არ უწოდებენ მას, რომლის ფოთოლიც ბაბუაწვერასა და ბოლოკის ფოთოლს გავს. გემოთიც, - ბოლოკის, წიწმატის, ნიგვზისა და მდოგვის გემოების ნაზავს წარმოადგენს. მას უაღრესად მარტივად მიირთმევენ - დაასხამენ ზეთს, ლიმონის წვენს, სულ ოდნავ მარილს მოაყრიან და „ტკბებიან ჯანმრთელი საკვების გემოთი“. ამ სტატიის წერისას შევიტყვე, რომ რუკოლას განსაკუთრებულად დიდი თაყვანისმცემელი ჩვენი მერი პოპინსი ყოფილა. როგორც გვარწმუნებს, საოცრად გემრიელია მარილიან ყველთან და პამიდორთან ერთადო.
 |
| პეკინური კომბოსტო |
პეკინური კომბოსტო - გემოვნური თვისებებით - კომბოსტოა, სტრუქტურით - სალათა. აღმოსავლურ კულინარიაში მას უმსაც და მოთუშულ-შემწვარსაც ერთნაირი ხალისით ეტანებიან, ოღონდ თერმულად დამუშავებისას ფრთხილად უნდა იყოთ. მაღალ ტემპერატურას დიდი ხნით ვერ იტანს და ადვილად ფუჭდება. მისგან მზადდება სახლეგნათქმული კორეული მწნილი „კიმ-ჩი“.
 |
| ენდივია |
მივადექით თავიან, მწარე სალათებსაც - რადიკიოს, ენდივისა და ციკორის ანუ ვიტლუფს. სამივე მიეკუთვნება ზამთრის ბოსტნეულს, სამივეს მწარე გემოს ვერც ხარშვით, ვერც შეწვით ვერ გაუქრობთ. ამ სიმწრის შემსუბუქება სამზარეულოს ნაცვლად მხოლოდ ბოსტანში ყოფილა შესაძლებელი, ისიც სალათის მოწყვიტამდე. მოსავლის აღებმდე რამდენიმე დღით ადრე მზის შუქისგან დამცავ გაუმჭირვალე მასალას აფარებენ (თურმე მზე სიმწარეს უძლიერებს, მაგრამ სალათებს სულ „უსინათლოდაც“, მოფარებულშიც ვერ ზრდიან - ჩრდილში ნიტრატების დაგროვებას იწყებენ).
 |
| რადიკიო |
გადაფარებულ მდგომარეობაში კი ციკორიც და ენდივიც თეთრდება და ნაკლებად მწარე ხდება. საბოლოოდ კი, სოუსების წყალობით და სულ ოდნავი დამუშავების შედეგად სამივე სალათი მეტად საინტერესო გემოს იძენს. გასინჯეთ, სცადეთ, დროთა განმავლობაში ეგებ რომელიმემ ლატუკთან ერთად ამოყოს თავი ჩვენს სუფრაზე.
საუკეთესო სურვილებით, თქვენი იუფიმია ენდრიუსი
0 კომენტარი.:
Post a Comment