10.3.13
ყველიერი დედამიწის გარშემო
Approved by
ყველიერის ტრადიცია წარმართული დროიდან რომ მოდის და
ოდესღაც გაზაფხულის მოსვლის და თბილი სეზონის დადგომის აღსანიშნავ დღესასწაულს წარმოადგენდა
ამაზე ერთხელ უკვე ვწერე. დღეს მსოფლიოს სხვადასხვა ხალხებში გაბნეულ და ფეხმოკიდებულ
საყველიერე „მენიუზე“ მოგახსენებთ, რომელიც შემთხვევითი სულაც არ გახლავთ. ჯერ ერთი,
საჭმლის ფორმა და შინაარსი უმეტესად სითბოს სიმბოლოს - მზის დისკოს (ხაჭაპური, ყველიანი
კვერი, ბლინები, პონჩიკები) და ბუნების გამოღვიძების სიმბოლოს - მწვანე ბოსტნეულს განასახიერებს.
მეორე - დიდი მარხვის წინ მისაღები საჭმელი, გამორჩეულად ხორციანი და ცხიმიანი, ანუ
ნოყიერი უნდა იყოს. და კიდევ ერთი და ალბათ მთავარი მიზანიც: ვინაიდანაც და რადგანაც,
პროდუქტების გაფუჭება და გადაყრაც არაქრისტიანულია - კვერცხი, ყველი, მაწონი, არაჟანი,
კარაქი, ხორცი და ყველა არასამარხვო და შენახვის მოკლევადიანი პროქდუქტი თავიდან უნდა
მოვიშოროთ.
სხვადასხვა ეროვნების ადამიანების წეს-ჩვეულებათა და
ტრადიციათა სრულიად განსხვავებულობი მიუხედავად, არის გარკვეული კერძები რომელიც ყველიერზე
ყველგან თუ არა, უმეტეს ქვეყნებში მაინც გვხვდება. მაგალითად:
ბლინები
დიდ ბრიტანეთში, ირლანდიაში, ავსტრალიაში, ახალ ზელანდიაში,
კანადასა და რუსეთში დიდი მარხვის წინა სამაშაბათს მსუქან სამშაბათს ან „ბლინების დღეს“
ეძახიან. მოგეხსენებათ, ქრისტიანული ტრადიციის თანახმად, მარხვი დროს ცხოველურ პროდუქტებს,
კონკრეტულად კი კვერცხს, არაჟან და კარაქს აღარ მიირთმევენ და ამიტომ წლის ყველაზე
ხანგრძლივი მარხვის წინ ორგანიზმისთვის ასე საჭირო და აუცილებელი ცხიმების და ცილების
მარაგი აღებასაც სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს. ამ დროს გერმანელები უფრო თხელ, კრეპის
სტილის ბლინებს, pfannkuchen-ებს
აცხობენ და შაქრის პუდრამოყრილს ან ჯემგადასმულს მიირთმევენ.
პონჩიკები
ბლინების არ იყოს, პონჩიკებიც კარაქით, არაჟნით, შაქრით
და მარხვის განმავლობაში აკრძალული სხვა პროდუქტებისაგან მზადდება. პოლონელი გლეხები
ყველიერზე paczki-ს ანუ ჯემიან პონჩიკებს აცხობენ. სხვათა შორის, სიტყვა პონჩიკიც პოლონურია,
paczki დაახლოებით "პონჩკად" გამოითქმის. მრგვალი ან ოთკუთხედი ფორმის შაქარ და დარიჩინმოყრილი
საყველიერე პონჩიკებს გერმანელები fasnachts ეძახიან, პორტუგალიელები malasadas, ბელგიელები
კი smouterbollen-ს.
მწვანე
ბარდა
მიუხედავად იმისა, რომ ბარდა მარხვას ხელს არ უშლის,
ხასხასა და ქორფა ფერის გამო გაზაფხულისა და განახლების სიმბოლოს წარმოადგენს და ყველიერის
სუფრაზე თავისი მყარი ადგილი ჯერ კიდევ შუა საუკუნეებიდან დაიმკვიდრა. დიდი მარხვის
წინა კვირაში ბარდის კერძები, განსაკუთრებულად კი მისი სუპი უცვლელად ამშვენებს ირლანდიელთა
და ბალტიისპირეთის ხალხების სუფრებს.
ხორცი
დიდ მარხვამდე 2 კვირით ადრე კვიპროსზე Kreatini იწყება, რომელიც მთლიანად მომავალი
ხორცის აკრძალვის სულისკვეთებითაა გამსჭვალული (ჩვენებური უძღები შვილის შვიდეულის ანალოგი), ანუ მთელი კვირა ხორცს ჭამენ. ჩეხეთში
ყველიერის ბოლო და მარხვის წინა დღეს Masopust-ი ქვია რაც სიტყვა სიტყვით „მშვიდობით
ხორცოს“ ნიშნავს. რაღა გასაკვირია, რომ Masopust-ზე ტრადიციულად ღორს კლავენ, მთლიანად
წვავენ და მერე გემრიელად მიირთმევენ.
ყველი
კვლავაც კვიპროსზე ხორცით მდიდარ Kreatini-ს, ჩვენი ყველიერის დარად ყველის კვირა Tyrini მოსდევს, როცა მთელი კვირა ყველს ჭამენ.
კრემიანი
ნამცხვრები
ბლინების და პონჩიკების დარად, დიდი მარხვის წინ კრემიანი
ნამცხვრების ცხობაც, ორგანიზმის შემზადებასთან ერთად, მალფუჭებადი და არასამარხვო პროდუქტების გასაღებასაც ისახავს
მიზნად. ტრადიციული საყველიერო ნამცხვარი დანიასა და ნორვეგიაში Fastelavnsbolles გახლავთ, შვედეთში Semla,
ესტონეთში Vastlakuklid,
ფინეთში Laskiaipulla.
ამ ნამცხვრებში ხშირად კრემს, ნაღებით ან ჯემით ცვლიან, ან სულაც ნუშის პასტა ხმარობენ.
ერთი სიტყვით, არჩევანი დიდია, ჩვენებური ხაჭაპურებიდან
დაწყებული, შემწვარი ღორის ბეჭით და დესერტით დამთავერებული. ყველიერის დღეების სუფრის
ასორტიმენტი მთლიანად თქვენი მაცივრის შიგთავსსა და პირად გემოვნებაზეა დამოკიდებული.
ჩვენს კლუბში კი უფრო ხშირად მი ენდრიუს ვუწევთ ექსპლუატაციას და ბლინებს ვაცხობთ (ვაცხობინებთ).
საუკეთესო სურვილებით, თქვენი მერი
პოპინსი
0 კომენტარი.:
Post a Comment