23.4.13
დღეს წიგნის დღეა!
Approved by
თანამედროვე ქართული მწერლობის მსგავსი ტოტალურად უცოდინრობის
ფონზე ხელში ერთი თურმე საკმაოდ ცნობილი და პოპულარული ქალბატონის მოთხრობების კრებული
ჩამივარდა. პირველი დარტყმა ხელითნაკეთი საიუბილეო გამოცემის სუპერუხარისხო და მოღლარჭული
თექის ყდის დანახვაზე მივიღე.
მერე აშკარად მანიკურის მაკრატლით დიზაინერული ჩანაფიქრითაც და მოუხერხებელი
ხელითაც ოკრობოკროდ გამოჭრილმა ფურცლებმა დამზაფრა. ბოლოს, ასაკინძად გამოყენებულმა
კოპლებიანმა ლენტმა მომიღო ბოლო.
წარუშლელი შთაბეჭდილებებით აღსავსემ წიგნის პატრონთან გადავრეკე, სად იშოვე-თქო და თურმე, ეს 75 გვერდიანი და სახლის პრინტერზე ამობეჭდილი შედევრი წიგნის პრეზენტაციაზე იყიდებობდა 20 ლარად.
წარუშლელი შთაბეჭდილებებით აღსავსემ წიგნის პატრონთან გადავრეკე, სად იშოვე-თქო და თურმე, ეს 75 გვერდიანი და სახლის პრინტერზე ამობეჭდილი შედევრი წიგნის პრეზენტაციაზე იყიდებობდა 20 ლარად.
წიგნის გარეგნობა არაფერი, მე რომ შიგნით ამბავი დამხვდა.
რატომ ხელი არ მომტყდა ან თვალი არ დამეფსო, სანამ გადავშლიდი და კითხვას დავიწყებდი.
პრემია „საბას“ რამდენიმეგზის გამარჯვებულის, „მკითხველთა სიმპატიისა“ და „წლის ყველაზე
რეზონანსული წერილის ავტორის“, არაერთი ქართული კომპანიის პიარ-მენეჯერის, „პენ-მარათონი
2007“-ის გამარჯვებულის, გერმანულ, რუსულ, უკრაინულ, ინგლისურ და აზერბაიჯანულ ენებზე
ნათარგმნი მოთხრობების ავტორის, 2009 წლის საუკეთესო ქართული რომანის შემოქმედის შემოქმედებასთან
გაცნობის მერე... კიდევ ერთხელ მივხვდი, რომ ბრძნული გადაწყვეტილება იყო, თანამედროვე
ქართველი მწერლების ნამუშევრები გაცნობაზე უარის თქმა.
„ბნელი,
უმთვარო ღამე იყო. და (ან წინ არ უნდა წერტილი, ან აქ უნდა მძიმე - მ.პ.)
ჩაგკიდე ხელი. გზის განაპირას, დიდი ხის ქვეშ
გავიხადე წითელი კაბა. თავქვეშ სასთუმლად ამოგიდე. შენ დამიკოცნე ხერხემალის (ხერხემალი
კუმშვად-კვეცადია, ამიტომ უნდა იყოს ხერხემლის - მ.პ.) ყოველი მალა... ნელა შემოდი... თვალი
დავხუჭე. და მივხვდი, რომ პირიქით მოხდა.“ უკაცრავად? სექსის ექსპერტი ნამდვილად
არ ვარ, მაგრამ რა მოხდა პირიქით?! მთლიანი აბზაცია, არაფერი დამიმალავს!
„ჩუმად
წახვედი. პირველი მამლის ყივილამდე დმტოვე მარტო. მხოლოდ წერილი შემომიგდე. მეც შევინახე.
ცხრა თვე ჩემს შიგნით, ჩემს მუცელში, წიაღში ვზარდე. ცხრა თვე ვეფერე. და
(ამ „და“-ზე აშკარად ჩაციკლულია და ამ ლიტერატურულ ხერხს ყოველ მეორე წინადადებაში
იყენებს და „და“-ს მერე მძიმე რომ უნდა ჯიუტად
არ იმჩნევს, თუმცა რა მოხდა? გრიგოლ რობაქიძეც არ ხმარობდა მძიმეს - მ.პ.) მეცხრე თვეს ტკივილებით
გავხსენი ყელი“. მდა... მოიცათ, ჯერ სად ხართ, ამ „შეგდებული“ წერილისგან ბიჭი
დაიბადა! რომელიც:
ტექსტს ვაგრძელებ მიყოლებით, ეგებ თქვენ მაინც გაგიგოთ
რამე:
„ცუდად
გავზარდე? აბა (მძიმეს კატეგორიულად არ ვცნობთ - მ.პ.) რა გითხრა... პირველი შვილი ცოტა ძნელია, თან
შენს წერილში სხვა რამ ეწერა. და (ისევ!) მეც ვფიქრობდი (მძიმე) მობრუნდებოდა..
ანდა (მძიმე) ვინ იცის? იქნებ მწერლებიც
დაფარულ ცოდვებს ბაჟივით კრეფენ. აგროვებენ. დააგროვებენ, წერენ და ხევენ...“ ახლა
მაცადეთ - ეს ესეა თუ მოთხრობა? წერილები მოსულია მამისგან. მაშინ ვინაა მწერალი? თუ
თავის თავზე გააკეთა ავტორმა ლირიული გადახვევა, მაშინ ეს მოთხრობა აღარაა. რამე გაიგეთ?
ახლა კიდევ უფრო დაიბნევით:
„დრო
გავიდა და მართლა მობრუნდა. და (მძიმე) მერვე წელს მოგვცა პაუსუხი.
პირველი
იყო და პირველმა დაიწყო წერა...“
ერთი შემთხვევით ჩავარდნილი და წარუმატებელი მოთხრობის
კრიტიკის გამო არაობიექტურობაში რომ არ დამდოთ ბრალი, რამდენიმე ნაწყვეტს სხვებიდანაც
მოგიყვანთ:
„ბომჟი
(БОМЖ არის აბრევიატურა, რომელიც იშიფრება, როგორც лицо без определенного места
жительства და არა, საერთაშორისო სიტყვა. ქართულდ ე.წ. ბომჟს უსახლკარო ან მაწანწალა
ქვია - მ.პ.) მაგდას ბინიდან გაოგნებული და
რეტდასხმული გამოვიდა. ქუჩაში მიდიოდა და ყელიდან საოცარ ხმას უშვებდა. ამ ხმაზე ტბაზე
ყინული და შეყვარებულთა საძინებლებში სარკეები იმსხვრეოდა, ცოლ-ქმრული ერთგულებით ნაგებ
სახლებს მინები (სახლებს მინები არ აქვს, მინა ფანჯარას აქვს, მაგრამ კარგი, ნეტა,
მეტი პრობლემა არაფერი იყოს - მ.პ.) ებზარებოდა,
ხოლო ქალიშვილებს საქალწულე აპკები უკდებოდათ“... ა?
უი, ნახეთ რა ვიპოვე? ახლა აღარ მიკვირს 5 წლის ბავშვს
ასეთი ბრძნული ლოგიკა საიდან აქვს, ბებე მემგონი საერთოდ დედამიწელიც არაა: „ბებეს ცაში ცქერა წყინდება და კენჭების შეგროვებას
იწყებს (წინა აბზაციდან თუ გახსოვთ, ნაპირი ქვიშიანი იყო, მაგრამ, მოდით ეგეთი
კრიტიკულებიც ნუ ვიქნებით და ნუ შევიმჩნევთ - მ.პ.). ლურჯ, ყვითელ, მწვანე კენჭებს აგროვებს... (ხომ გეუბნებოდით, აშკარად არამიწიერი
წარმოშობის ფერის კენჭებია)... სადღაც ბაყაყები
ყიყინებენ. ბებეს აინტერესებს როგორ ჩერდებიან ბაყაყები წყლის ზედაპირზე.“ (მამამისი
როგორ ჩერდება არ აინტერესებს?- მ.პ.)
ანუ გვაქვს ტბა, ქვიშიანი და კენჭიანი ნაპირით ერთდოულად,
ეს კენჭები არის ლურჯი, ყვითელი და მწვანე და ამ ტბაში ჰარმონიული სიმბიოზი აქვთ ბაყაყებს
და მედუზებს...
„მაგრამ
როდესაც დეპ.უფ-მა (ალბათ დეპარტამენტის უფროსს მოიხსენიებს ეგზომ მხატვეულად
- მ.პ.) კისერთან თავისი უზარმაზარი სახე მომიახლოვა,
მივხვდი რომ რომელიღაც დიდ პრესიტორიულ ცხოველს წააგავდა, ხოლო მე მისი მორიგი საკბილო
ვიყავი. თვალები მაგრად დავხუჭე და წარმოვიდგინე როგორ წამებში გადაკბეჩდა ჩემს პატარა
თავს ეს მეზოზოური ნამარხი ქვეწარმავლების ზოგიერთი არქოზავრების კლასისა.“ ავტორი
ალბათ როგორ ამაყობდა, კაცმა არ იცის რომელი ენციკლოპედიიდან აამოკრეფილი, წინადადების
ამ დაბოლოებით? მომეცით „საბა“, ჩემი ხელით უნდა გადავცე! მხატვრულად წერის ნებისმიერ
სახელმძღვანელოში გვასწავლიან, რომ მით უფრო მაღალია ნაწარმოების ფასი, რაც უფრო მარტივად
და ჩაუხლართავადაა აზრი გამოხატული - თუ მაინცდამაინც ფოლკნერი ან პავიჩი არ ხარ.
სხვა რა შემიძლია კიდევ ვთქვა? ინსტინქტი და არა „ინსტიქტი“
- მწერალმა თუ არა, ჟურნალისტმა პიარმენეჯერმა მაინც უნდა იცოდეს, პაზლი და არა „პაზზლე“
(რებუსი) - ქართულ ენაში უცხოური ასოთგაორმაგებები არ გადმოდის, ევოლუციონერი და არა
„ევოლუციონისტი“ და ა.შ... აღარ ვლაპარაკობ ისეთ გავრცელებულ შეცდომებზე, როგორიცაა
„როგორ ხართ? (უნდა იყოს „როგორ ბრძანდებით“), „რა გინდათ?“ (უნდა იყოს „რა გნებავთ“)
და სხვა, მით უმეტეს, როცა გრამატიკულად გაუმართავი საუბარი ნაწარმოების გმირის სახის
შექმნას არ ჭირდება და საქმე ნასწავლი და ხაზგამით ზრდილობიანი პროფესორის მეტყველებას ეხება.
საუკეთესო სურვილებით, თქვენი მერი
პოპინსი
P.S. სტატიის დამთავრების შემდეგ შევიტყვე, რომ ჩემი კრიტიკის საგანი ამასობაში მინისტრის მოადგილეც გამხდარა... აწი მშვიდად ვიქნები, ჩვენი კულტურანამდვილად საიმედო ხელშია!
0 კომენტარი.:
Post a Comment